zaterdag 22 augustus 2015

Wilhelm Küchelbecker: Europese brieven

VOORWOORD BIJ WILHELM KÜCHELBECKER

Zojuist verscheen: Wilhelm Küchelbecker, Europese brieven. Amsterdam: De Wilde Tomaat, 2015. Uit het Russisch vertaald door Gerard van der Wardt. Voorwoord Jan Paul Hinrichs (60 pp. | isbn 9789082025590). Klik voor meer informatie en bestelwijze hier

zondag 2 augustus 2015

L.Th. Lehmann en De Gouden Reaal (Recensie)

DE GOUDEN REAAL: HUISUITGEVERIJ VAN L.TH. LEHMANN

Onder de Amsterdamse imprint De Gouden Reaal verschenen sinds 1995 ruim veertig titels, sommige in meerdere edities. Het gaat hierbij vrijwel uitsluitend om teksten van L.Th. Lehmann of werk dat door hem is vertaald. De boekjes komen in beperkte oplage uit maar zijn niet bibliofiel: ze worden naar behoefte bijgeprint. Uitgeefster Alida Beekhuis vertelt in een interview met Anton de Goede voor VPRO Boeken het volgende over haar onderneming: ‘Een aantrekkelijke tekst, een PC met daarop een grafisch programma, een redelijke printer en een boekbindcursus. Dat is alles wat nodig is om een miniuitgeverijtje te beginnen. […]. Omdat één boekje maken al gauw drie kwartier kost, was de oplage altijd uiterst klein. Van één boekje […] heb ik er zo’n vijftig gemaakt, maar verder bleef de oplage beneden de 15 en eigenlijk produceerden wij altijd alleen op aanvraag. […] Ik maak steeds zo’n vijf exemplaren tegelijk; zit er nog een tikfout in, dan is die ogenblikkelijk te herstellen. Dat is het voordeel van deze manier van “drukken”’ (5 december 2006). Het resultaat is een uitgeefpraktijk rond een Nederlandse auteur waarvan ik zo gauw geen tweede voorbeeld heb. De Gouden Reaal print niet eerder gebundelde of onuitgegeven werk van Lehmann. Een van de omvangrijkste uitgaven is De muziek van Louis Lehmann: 41 radiopraatjes bij de VPRO: een keuze uit de ongeveer 450 radiopraatjes van de diskjockey Lehmann die vanaf 1995 ruim tien jaar een radiorubriek bij de VPRO had. Alle genres kwamen aan bod: klassiek, jazz, pop en folk. Zuid-Amerika was een constant thema, maar ten gehore kwamen ook Franse componisten, Turkse tango’s, Griekse draaiorgels en Schotse doedelzakken. De keuze draaide vooral om onbekende muziek: ‘Ik draai nu eenmaal altijd graag verwaarloosde componisten, ongeacht de nationaliteit’. De wereld is groter dan je denkt: die boodschap geeft de immer nieuwsgierige Lehmann de luisteraar mee. Hij zakt daarbij graag diep terug in de tijd en laat zijn leeftijd nadrukkelijk meespreken. In 2004 kan hij nog voor de radio zeggen: ‘Voor de oorlog hoorde je haar nog wel eens op de radio, Delia Murphy.’ Dezelfde ruime thematiek als in de radiopraatjes vinden we terug in Lehmanns eigen Composities voor piano, een bladmuziekuitgave op A-4 formaat. De uitgever vermeldt dat de muziekstukken zijn ontstaan in de periode tussen 1938 en 2006. Het gaat vooral om dansmuziek: een Zweedse wals, een Argentijnse mazurka, veel tango’s, Braziliaanse liedjes, Griekse balletmuziek, maar ook de ‘Unilever suite’, met de mededeling ‘Uit de tijd dat ik bij Lintas werkte op de reclameafdeling’. In 2011 verscheen bij De Gouden Reaal Scheepsjournaal 28 april tot 8 mei 1948. Het is de tijd dat Louis Lehmann vanuit Antwerpen met zijn vader, de kapitein, meevoer op de ss. Algorab naar Livorno. Hij studeerde rechten in Leiden en repeteerde zakenrecht aan boord. Al gauw had hij genoeg van de tafelgesprekken met de officieren: ‘Verlang naar het eind van de eenzaamheid en van het gezelschap der bevaren kantoorbedienden. Het is vreemd hoe dicht iets aangenaams naast iets vervelends is. […] Nu is de zeereis iets onwerkelijks met een vage toon van tijd verknoeien’. Een recente uitgave is de bundel Jordaankroniek die vooral gedichten van Lehmann over stadsvogels bevat. Op een dieper niveau gaat het hier om observaties van een verborgen, onmetelijke wereld die, net als in de muziek, met nieuwsgierigheid valt bloot te leggen. Een datering ontbreekt. In een van de gedichten blikt Lehmann vol zelfironie terug op een ‘ludiek protest’ met aanklachten, geschreven op briefjes die hij in flessen in de grachten gooide, tegen ‘Samkalden of een Lammers, en / ander gespuis’. Lehmann was toen hij dat deed, zoals hij schrijft, ‘stokoud /, nog net niet pensionabel’.


L.Th. Lehmann in uitgaven van De Gouden Reaal, Amsterdam: De muziek van Louis Lehmann: 41 radiopraatjes bij de VPRO. 2006. 48 p., € 10 | Composities voor piano. 2de druk 2009. 84 p., € 11 | Scheepsjournaal 28 april tot 8 mei 1948. 2011. 10 p., € 8 | Jordaankroniek. 2014. 24 p., € 8 (aabeekhuis@hetnet.nl; zie voor een overzicht van leverbare titels http://www.louislehmann.nl/pdf/LL%20BIBLIOGAFIE-04-14.pdf).

| Eerder verschenen in De Parelduiker 19 (2014), nr. 4-5, p. 150-151 (als onderdeel van de rubriek ‘Schoon & haaks’).

zaterdag 1 augustus 2015

Schoon & haaks [afl. 6]

SCHOON & HAAKS [AFL. 6]

In De Parelduiker staat vanaf nummer 2 van de jaargang 2014 de  rubriek ‘Schoon & haaks’ waarin ik publicaties van privédrukkers en marginale uitgevers bespreek. In de zesde aflevering (2015, nr. 3) staan recensies van de volgende boeken:
  • Augusta Peaux, Nagelaten gedichten. Woubrugge: Avalon Pers, 2011.
  • Augusta Peaux, De wilgen, de velden, het water. Dordrecht: Liverse, 2de herz. druk 2015.
  • Johan Sonnenschein, Een glorieus ding. ‘Een dag in ’t jaar’ van Herman Gorter. Rimburg: Huis Clos, 2014.
  • Paul Claes, Meester Claus. Rimburg: Huis Clos, 2015.
  • Het vers wint. Van en over Fens. Rimburg: Huis Clos, 2015.
  • Corrado Hoorweg, Florilegium: een humanistische stroming in de Nederlandse dichtkunst sinds 1880. Baarn: TIEM, 2014.
  • Flip Hammann e.a. (red.), LHW70: een liber voor een libertijn. 2015.
| Zie verder Jan Paul Hinrichs, ‘Schoon & haaks’, De Parelduiker 20 (2015), nr. 3, pp. 63-68.