Al decennia domineren ‘klassieke’
persen als Avalon Pers, Ser J.L. Prop, In de Bonnefant en Statenhofpers het
bibliofiele landschap. Ze houden een constante productie vol, meestal in mooie
sobere vormgeving die dienstbaar is aan de tekst. Deze rubriek (De Parelduiker
2014/3, 2014/4-5) signaleerde al eerder een op beurzen en de website van
Drukwerk in de Marge meteen in het oog springende nieuwkomer: Studio 3005. De
pers lijkt in 2015 actiever dan ooit. Bij drukker Marc Vleugels staan
vormgeving en tekst nadrukkelijk op gelijke voet. Hij combineert ambachtelijk,
op zijn proefpers gedrukte omslagen ook met uitbesteed binnenwerk in offset. Oplages
liggen vaak niet boven de vijftig exemplaren. Bij gelegenheid zet Vleugels zijn
eigen letter in: de OCW Talent, ontworpen voor het Ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap. Perfecte afwerking en een kleurrijke, avontuurlijke, strakke
montagestijl kenmerken zijn boekjes. Inhoudelijk mikt Vleugels vooral op
vertalingen in eigenzinnige sfeer. De pers oogt actueel, ook al startte dit
jaar met Twee gedichten voor Lou van
Guillaume Apollinaire (1880-1918): liefdespoëzie geschreven aan het begin van
de Eerste Wereldoorlog. Vier boekjes verschenen in samenwerking met Poetry International. Daar
is ook een puur Nederlands boekje bij: De
wemeling, nagelaten gedichten van Erik Menkveld (1959-2014). Het tweetalig
uitgegeven lange gedicht van Peter Gizzi (1959) Vincent, terugverlangend naar het
land der schilderingen verschijnt
als keerdruk, waarbij het Engels ondersteboven vanaf de achterkant terugloopt. Het omslag van Uit
een verte ver voorbij de woorden van de Roemeense dichteres Doina Ioanid (1968) is tevens
titelpagina en beginpagina van haar prozagedicht. De Chileen Yanko González Cangas (1971), volgens de website van Studio
3005 ‘de ontdekking van de Poetry 2015’, komt met een onruststoker.
brr. s: titels van prozagedichten waarin op elke werkvloer herkenbare
irritante collega’s zijn geportretteerd. Gelukkig bepaalt
Poetry niet alle aanwas. Zo verschenen twee vertalingen van Arno Schmidt
(1914-1979), wiens onbeschrijflijk bizarre en letterlijk en figuurlijk
loodzware, drie koloms hoofdwerk Zettel’s
Traum (1970) als hét cultboek van de moderne Duitse literatuur geldt. Een primeur
is Schmidt niet: Jan H. Myskin verzorgde rond de eeuwwisseling al vertalingen
bij de uitgeverijen Perdu en IJzer. De
nieuwe uitgaven zijn een overtuigend pleidooi voor een geheimzinnige, avant-gardistische
auteur die zich decennia met zijn vrouw als kluizenaar terugtrok in het
heidedorpje Bargfeld in Nedersaksen. Een stichting ontfermt zich nu over het
houten huisje met schrijversarchief en bibliotheek waarbij de Schmidts in eigen
tuin zijn begraven. Een in Schmidt gespecialiseerd antiquariaat heeft zich
vlakbij op de heide gevestigd. Sleutels
ruilen schetst een vluchtelinge in
een dorpje die sleutels verzamelt en desnoods steelt. Haar karakteristiek zal
menig bibliofiel herkenbaar voorkomen: ‘als ik een zwak heb voor een bepaald
type mens, dan wel voor de verzamelaar: hartstocht en onverbiddelijkheid;
teerheid en moordlust’. Verhalen van
Stürenburg bundelt korte verhalen van een landmeter in ruste waaruit blijkt
dat avant-gardist Schmidt ook het ouderwetse handwerk van spannend vertellen
beheerst. Het gaat hier om ‘gewoon’ ingenaaid offset. We zijn benieuwd hoe lang
Marc Vleugels de combinatie van proefpers en offset volhoudt en wie wint: de
uitgever of de drukker? Vermoedelijk in ieder geval een derde: de vormgever.
Guillaume Apollinaire, Twee gedichten voor Lou. Vert. Kiki Coumans. 2015. 8 p. 48 ex. € 20 | Erik Menkveld, De
wemeling. 2015. 16 p. 130 ex. € 23
| | Peter Gizzi, Vincent, terugverlangend naar het
land der schilderingen. Vincent, Homesick for the Land of Pictures.
Vert. Samuel Vriezen. 2015. 24 p.
40 ex. € 28,50 | Doina Ioanid, Uit een
verte ver voorbij de woorden. Vert. Jan H. Mysjkin. 2015. 4 p. 48 ex. €
18,50 | Yanko González Cangas, een
onruststoker. brr. s. Vert. Bodil Kok. 2015 8 p. 26 ex. € 21,50 | Arno
Schmidt, Sleutels ruilen. Vert. Jan
H. Mysjkin. 8 p. 49 ex. € 17,50 | Arno Schmidt, Verhalen van Stürenburg. Vert. Jan H. Mysjkin. 2015. 45 p. 300 ex.
€ 14,50 | Uitgaven van Studio 3005 (Van ’t Hoffstraat 27, 2665 JL Bleiswijk 3005@bart.nl).
| Eerder verschenen in de rubriek 'Schoon & haaks', in De Parelduiker 20 (2015), nr. 4, pp. 184-185.
